İstanbul dünyanın nüfusu en kalabalık 15 kenti arasında yer alan bir mega kent. Türkiye nüfusunun yüzde 18’inden fazlası, bir başka ifade ile her beş kişiden birisi İstanbul’da yaşıyor. Dolayısıyla her sene olduğu gibi bu sene de hem en çok göç alan hem de en çok göç veren il durumunda. 412 bin 707 kişi İstanbul’a göç ederken, 581bin 330 kişi İstanbul’dan başka kentlere göç etmiş. İstanbul’dan göç edenler, İstanbul’a gelenlerden 168 bin 623 kişi daha fazla.
2023 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarında İstanbul’un nüfusunun 252 bin kişi azaldığı görmüştük. Bu azalmanın bir kısmının uluslararası göç nedeni ile olduğunu daha sonrasında Uluslararası Göç İstatistikleri açıklandığında anladık. Kalan kısmı da iç göçler büyük oranda açıklıyor.
İstanbul’dan göçün daha fazla olması 2010’lu yıllardan beri ara ara karşımıza çıkan bir durumdu. Ancak 2020 yılından beri İstanbul düzenli olarak aldığından fazla göç vermeye başladı, bu yıl ise aradaki fark oldukça arttı.
Tersine göç yaşanıyor
İstanbul neden göç veriyor sorusuna cevap olarak İstanbul’da yaşam maliyetlerinin artmış olması, konut fiyatlarının, kiraların geldiği seviye, artan işsizlik gibi ekonomik nedenler, deprem riski gibi endişeler, uzaktan çalışma imkanlarının artması, kırsal alanlara ilginin artması gibi faktörler akla ilk gelen nedenler.
Tersine göç eğilimini anlamak için cevabı iç göç verisinde bulmak mümkün. İstanbul’un aldığı göçün ve verdiği göçün nedenlerini karşılaştırmalı olarak incelemek cevabı bulmamıza yardım edebilir.
*Göç etme nedenine göre İstanbul’un aldığı ve verdiği göç, 2023
İstanbul halen işe başlamak, iş bulmak gibi nedenlerle verdiğinden daha fazla göç alıyor. Bu yıla özel olarak deprem illerinden de 46 bin kişilik bir göç almış. Eğitim nedeniyle gelenler de gidenlerden fazla.
Gidenlere gelince…Daha iyi konut ve yaşam koşullarına sahip olmak için İstanbul’dan göç edenlerin sayısı gelenlerden oldukça fazla. Aile fertlerinden birine bağımlı olarak gerçekleşen göçlerde gidenler gelenlerin yaklaşık üç katı. Memlekete geri dönmek için, ev aldığı için, emekli olduğu için İstanbul’dan göç edenler bu nedenlerle gelenlerle mukayese edilemeyecek kadar fazla. Tayin/iş değişikliği nedeniyle İstanbul’dan gidenler de gelenlerden fazla. Artık insanlar İstanbul’dan tayinlerini aldırmak için uğraşıyor gibi.