Brusella Hastalığı Nedir?

Selçuk Türkoğlu: Bursa Şehir Hastanesi Soyuluyor

Brusella rahatsızlığı, enfekte olan hayvanlardan insanlara bulaşabilen bakteriyel ve bulaşıcı bir rahatsızlıktır. Brusella'nın birden fazla türü vardır. Tıp dilinde Bruelloz şeklinde de isimlendirilen bu hastalığa neden olan bakterinin adı Brusella'dır. Bazı çeşitleri, ineklerde enfeksiyona sebep olur. Bununla beraber bazı türleri de; domuzlarda, köpeklerde, develerde, keçilerde ve koyunlarda da hastalığa sebep olur.

Brusella rahatsızlığı, genel olarak enfekte olan hayvanlar ile doğrudan temasla ya da bu hayvanların sütünün- etinin tüketilmesi yoluyla insanlara bulaşmaktadır. Hastalık kimi zaman belirti vermeyebilir. Bunun yanı sıra ateş, halsizlik, üşüme gibi belirtilerle kendini gösterir. Fakat aynı şekilde ciddi neticelere sebep olabilmektedir. Rahatsızlığın insanlar için tedavisi, antibiyotikler ile yapılmaktadır.

Brusella Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Brusella tedavisi kişiden kişiye değişebilmektedir. Çok ilerleyen vakalarda 7 hafta süren antibiyotik tedavisinin uygulandığını belirtmek önemlidir. Fakat; merkezi sinir sistemine olumsuz etkileri olmasından ötürü tedavi süreci 6- 12 ay arasında sürebilmektedir. Bunun dışında kalbi etkileyen vaziyetlerde ameliyat, omurga tutulumunda ise 3- 6 ay arasında sürebilmektedir.

Brusella Belirtileri

Brusella bakterisi, her sistemi ve her organı tutup etki alanı şeklinde fazlaca yer tutmaktadır. 8 haftadan az, 8-52 hafta ve 52 haftadan çok olmak üzere bu şekilde bir ilerleme söz konusudur.

- 8 haftadan az; terleme, ateş, iştah kaybı, halsizlik, sırtta ağrı, iştah kaybı gibi belirtiler oluşmaktadır.
- 8- 52 hafta: birkaç hafta ateşlenme ve düzelme, kas- iskelet sisteminde ağrılar oluşmaktadır.
- 52 haftadan fazla: kronik şekilde yorgunluk, uzun zamanlı ateş, nöropsikiyatrik belirtiler ortaya çıkar.

Genel olarak bu şikayetlerin ortaya çıkmasıyla klinik başvurulara rastlanmaktadır. Bundan sonra yapılan tedavilerle belirtiler 10 gün içinde düzelmeye başlar. Bilhassa iskelet ve kas sistemine ait belirtiler, uzun zamanlı şekilde devam eden şikayetlerdendir. Bunun yanı sıra bağırsak ve mide gibi organlarda, idrar yollarında, üreme ve merkezi sinir sisteminde, kan yapımı sisteminde, kalp ve damar sistemlerinde çok değişik komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Brusella'nın Bulaşıcılığı

Brusella rahatsızlığı, insanlara enfekte olan hayvan yada hayvanların sütünden- etinden tüketme sonucu bulaşmaktadır. Rahatsızlığın; birinden birine bulaşması çok ender rastlanan bir vaziyettir. Ancak emziren annelerden, bebeklere anne sütü yoluyla bulaşması mümkündür. Brusella'nın bulaşma yolları aşağıdaki gibi sıralanabilir;

- Ender bir şekilde cinsel temas yolu ile bireyden bireye,
- Cilt üzerinde yer alan kesik, çizik gibi açık yaraların hayvan etiyle temas etmesi sonucunda,
- Az pişmiş etlerden ya da pastörize edilmeyen süt gibi hasta hayvanlara ait gıdalar yolu ile,
- Göze enfekte olan hayvanların sıvısının temasıyla,
- Brusella bakterisiyle kirli havayı soluma yoluyla.

İnsanlara brusella hastalığının bulaşmasına en sık sebebiyet veren 4 çeşit bakteri vardır. Bunlar;

- Sığırlardan bulaşan Brusella bakterisi; B. abortus'tur.
- Yabani domuzlarda yer alan B. Suis suşu, Brusella enfeksiyonlarında en etkili bakteri çeşididir.
- Koyun ve keçilerde bulunan Brusella bakterisi; Brusella melitensis'tir.
- Köpeklerden yayılan bakteri enfeksiyonu ise B.canis'tir.

Brusella Tedavisi

Brusella rahatsızlığı, göstermiş olduğu pek çok belirtiyle teşhisi konulan ve tedavisi olan bir hastalıktır. DSÖ, Brusella rahatsızlığıyla alakalı ikili veya üçlü antibiyotik tedavisini tavsiye etmektedir. Doksisiklin, Rifampisin, Streptomisi isimli antibiyotik türleri bu üçlük kombinasyonu oluşturmaktadır.

Brusella Hastalığından Korunmak

Brusella hastalığından korunabilmek adına bazı durumlara dikkat edilmesi gereken hususlar vardır. Bu hususlara dikkat ederek Brusella hastalığından korunmak mümkündür. Brusella hastalığından korunmak adına; hayvanlarla devamlı temas eden bireylerin, teması sağlarken korumalı kıyafetleri kullanması, süt ve süt ürünlerinin iyi bir şekilde kaynatılması, solunum yolu ile oluşacak bulaşmalar adına maske ile önlem alınması önemlidir. Hayvanlar için Brusella aşısının oldukça koruyucu bir metot olduğunu söylemek mümkündür.

İnsanlar için böyle bir aşı söz konusu değildir. İnsanlar için antibiyotikler ile tedavi yapılmaktadır. Brusella; bakteri içeren bir mikrop çeşidi şeklinde tanımlanabilir. Akdeniz bölgesinde çok sık bir şekilde görülen ve hayvanlarda oluşup, insanlara bulaşabilen bir hastalık türüdür. Sığır, keçi, koyun, manda, domuz gibi hayvanların etlerinden, süt ve süt ürünlerinden, brusella hastalığı bulunan hayvanın idrarından ve hamileliğinden insanlara geçebilir. Malta humması, Bang hastalığı ve Akdeniz ateşi şeklinde de isimlendirilmektedir. Brusella hastalığı ile okuyuculara bilgi vermek faydalı olacaktır.